Z zebranych przez Główny Urząd Statystyczny danych wynika, że w 2019 roku, aż 79% rozwodzących się par zdecydowało się złożyć zgodny wniosek o zaniechanie przez sąd orzekania o winie w rozkładzie pożycia. W 13% wyroków wyłączną winę za rozkład pożycia ponosił mąż, w 4% żona i w 4% rozwód został orzeczony z winy obu stron.

Czy większość ma zawsze rację? Pewnie nie, bo każdy przypadek jest inny. Dlatego trzeba znać skutki orzekania o winie, aby podjąć świadomą decyzję we własnej sprawie.

Najważniejsze skutki orzekania o winie:

• Orzeczenie o winie wpływa na zakres obowiązku alimentacyjnego między byłymi małżonkami, tj.

Osoba, która jest niewinna może żądać od małżonka wyłącznie winnego alimentów ze względu na pogorszenie swojej sytuacji materialnej po rozwodzie;

Osoba, która jest wyłącznie winna nie może żądać alimentów od małżonka niewinnego;

W przypadku zaniechania orzekania o winie lub uznania winy obu stron, byli małżonkowie mogą żądać od siebie alimentów ze względu na niedostatek – obiektywny brak możliwości zaspokajania swoich uzasadnionych potrzeb. W takiej sytuacji obowiązek alimentacyjny obowiązuje do czasu zawarcia nowego małżeństwa przez osobę uprawnioną lub przez okres 5 lat w wyjątkowych okolicznościach z możliwością przedłużenia przez sąd na wniosek uprawnionego.

• Małżonek niewinny może nie wyrazić zgody na rozwód, chyba że brak zgody jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
• Orzekanie o winie wpływa na rozstrzygnięcie o kosztach postępowania sądowego.

Małżonek uznany za wyłączenie winnego rozkładu pożycia będzie co do zasady obciążony kosztami postępowania sądowego, w szczególności kosztami opłaty od pozwu 600 zł i kosztami zastępstwa adwokackiego, ale nie w kwocie realnie poniesionej, ale wynikającej z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (aktualnie 720 zł).

Jeżeli małżonkowie złożą zgodny wniosek o zaniechanie orzekania o winie sąd zwróci połowę opłaty od pozwu i zasądzi od pozwanego na rzecz powoda zwrot kwoty 150 zł tytułem rozliczenia opłaty od pozwu;

• Przy orzekaniu o winie postępowanie dowodowe jest dużo bardziej rozbudowane, co zazwyczaj wiąże się z dłuższym czasem oczekiwania na prawomocne zakończenie sprawy;
• W każdym wypadku rozwód jest bardzo stresujący i nie ma się co dziwić, treść wyroku przeorganizuje całe dotychczasowe życie małżonków. Psychiatrzy z Washington University w Seattle – Thomas Holmes i Richard Rahe, stworzyli listę najbardziej stresujących sytuacji w życiu i na drugim miejscu był rozwód, zaraz za śmiercią małżonka. Z moich obserwacji wynika, że rozwód z orzekaniem o winie jest bardzo stresujący dla małżonków i negatywnie wpływa na ich samopoczucie psychiczne. Zazwyczaj widzę ulgę po wyjściu z sali rozpraw, choć muszę przyznać, że największa satysfakcja maluje się na twarzach osób, które po kilkuletnim procesie usłyszały, że winę za rozkład pożycia ponosi współmałżonek.

Proszę pamiętać, że sąd orzekając rozwód orzeka, które z małżonków jest winne rozkładu pożycia, ale na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. Sąd nie ocenia, kto jest bardziej, kto mniej winny. Jeżeli jeden małżonek jest winny w 98%, a drugi tylko w 2% sąd musi orzec winę obu stron.

UWAGA! orzekanie o winie w rozkładzie pożycia nie wpływa na obowiązek alimentacyjny względem małoletnich dzieci i władzę rodzicielską.

Przy kwestii orzekania o winie nie mogę nie wspomnieć o dzieciach.

Rzecznik Praw Dziecka prowadził kampanię „Jestem mamy i taty”, która miała zwrócić uwagę społeczeństwa na problem wikłania dziecka w sprawy rozwodowe rodziców oraz stawiania go w sytuacji konfliktu lojalnościowego wobec nich. Celem kampanii było przypomnienie dorosłym, że dzieci należy traktować podmiotowo, a jednym z najważniejszych praw, które posiadają, jest prawo do kontaktów z każdym z rodziców. „Z perspektywy dziecka największym problemem podczas rozwodu rodziców są towarzyszące mu destrukcyjne zachowania dorosłych. Skłóceni rodzice, czy opiekunowie nie przebierają w środkach walki między sobą. Dziecko mimowolnie staje się uczestnikiem wielu sytuacji, które poważnie naruszają jego poczucie bezpieczeństwa. W rezultacie chaos spowodowany rozstaniem sprawia, że prawa dziecka schodzą na dalszy plan. Przyszłość dziecka, a zwłaszcza jego stabilność emocjonalna, zależy w dużej mierze od tego, czy rodzice potrafią dojść do porozumienia w trakcie rozwodu i już po nim” (źródło: http:// brpd.gov.pl/jestemmamyitaty/odslona2/index.html).

W razie wątpliwości zapraszam na konsultację prawną w Kancelarii lub on-line.

Pozdrawiam,

Adwokat Karolina Marszałek