W polskim prawie istnieje domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki, co niesie ze sobą istotne  konsekwencje prawne. To ojciec wpisany w akcie urodzenia, a nie ojciec biologiczny ma pełnię władzy rodzicielskiej, prawo i obowiązek kontaktów z dzieckiem oraz jest zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz dziecka.

Co w sytuacji, gdy ojcem biologicznym nie jest mąż matki? Jest tylko jedno rozwiązanie – należy wystąpić do sądu rejonowego z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa.

Kto może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa?

• Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu ROKU od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
• Matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa swego męża w ciągu ROKU od dnia, w którym dowiedziała się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
• Dziecko po osiągnięciu pełnoletności może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu ROKU od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności.
• Prokurator może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego;

UWAGA ustawodawca nie przewidział możliwości wniesienia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa przez ojca biologicznego. W sytuacji, gdy ani matka, ani jej mąż nie chcą wystąpić o zaprzeczenie o ojcostwa, ojciec biologiczny powinien zwrócić się do prokuratora, który będzie działał zgodnie z dobrem dziecka.

Jeżeli komuś wydaje się, że to ROK na wytoczenie powództwa o zaprzeczenie ojcostwa to krótki termin to wyjaśniam, że wcześniej wynosił on jedynie 6 miesięcy, a został wydłużony ustawą z dnia 16 października 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 30 listopada 2020 roku.

Zaprzeczenie ojcostwa następuje przez wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że „celem procesu o zaprzeczenie ojcostwa nie jest ustalenie ojcostwa biologicznego męża matki, lecz obalenie ustawowego domniemania, że dziecko od niego pochodzi” (tak: Sąd najwyższy w wyroku z dnia z 13 grudnia 2000 roku, sygn. akt. III CKN 1422/00).

Jak to udowodnić? Podstawowe znaczenie ma dowód z badań DNA. Jednak wydaje się, że przeprowadzenie kosztownych badań nie jest konieczne do wykazania, że mąż matki nie jest ojcem dziecka, jeżeli istnieją okoliczności wykluczające współżycie małżonków w okresie koncepcyjnym, np. z powodu wyjazdu za granicę, pobytu w więzieniu, czy pobytu w szpitalu.

Sygnalizuję, że nie jest możliwe zaprzeczenie ojcostwa, jeżeli dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą mąż matki wyraził zgodę.

Jeżeli dowiedziałeś się, że nie jesteś ojcem biologicznym dziecka swojej żony lub dowiedziałaś się, że Twój mąż nie jest ojcem Twojego dziecka to najlepiej niezwłocznie skonsultuj się z adwokatem.

Pozdrawiam,

Adw. Karolina Marszałek